In het Haus der Unternehmer in Duisburg kwamen op maandag 30 september 2024 beleidsmakers, experts en spelers uit de industrie bijeen voor de jaarlijkse RH2INE-conferentie, georganiseerd door NRW.Energy4Climate de Provincie Zuid-Holland. Ulrike Nagel was moderator van deze bijeenkomst.
Het thema van de conferentie was “Dekarbonisierung der Binnenschifffahrt”.
In het groeiende netwerk werken inmiddels organisaties uit zes Europese landen samen. Hier worden de krachten gebundeld om de Europese binnenvaart koolstofvrij te maken. Sinds 2019 wordt er hard gewerkt om de opschaling van gestandaardiseerde waterstofoplossingen voor te bereiden. Gedeputeerde Frederik Zevenbergen van de Provincie Zuid-Holland en Michael Theben, hoofd van de afdeling klimaatbescherming bij het Ministerium für Wirtschaft, Innnovation, Digitalisierung und Energie van de deelstaat Noordrijn-Westfalen deelden updates over de stappen en uitdagingen om van waterstof de brandstof van de toekomst voor de binnenvaart te maken. Op de agenda stonden onderwerpen als de versnelling van de ontwikkeling van haveninfrastructuur en het waarborgen van financiering voor emissievrije schepen.
Sinds 2019 zetten Noordrijn-Westfalen en de provincie Zuid-Holland zich met het RH2INE-initiatief in voor het decarboniseren van de binnenvaart in de Rijn-Alpen-Middellandse Zee-regio. Een nieuwe belangrijke stap werd op 30 september aangekondigd tijdens de jaarlijkse conferentie in Duisburg: Met de oprichting van een coördinerend secretariaat bij het kennis- en samenwerkingsplatform WaterstofNet in België krijgt het initiatief een permanent aanspreekpunt. Zes regio’s en drie havens zullen de nieuwe structuur financieel ondersteunen. Verdere mijlpalen: Er is extra financiering aangekondigd en het eerste grensoverschrijdende waterstofschip staat op het punt zijn maidentrip te maken.
RH2INE heeft in de afgelopen jaren al belangrijke mijlpalen bereikt met de ontwikkeling van schepen op waterstof en industriële standaards voor tank-tainers: waterstof verpakt binnen de standaardmaten van transportcontainers. “Het RH2INE-programma gaat veel verder dan de Rijn als transportader. Het draait om het verbeteren van het transport in het industriële en logistieke hart van Europa. Voor nu en de toekomst. We zetten nu de stappen om aan onze kinderen een schoon en duurzaam transportsysteem achter te laten”, aldus Zevenbergen. Consul-generaal in Düsseldorf Hannah Tijmes sprak een openingswoord uit en richtte zich met een appèl tot de aanwezigen: “We hebben pioniers zoals jullie nodig, die bereid zijn initiatief te nemen en uitdagingen aan te gaan. Het initiatief RH2INE laat zien wat er door samenwerking bereikt kan worden.”
Workshops
In de ochtend stond een drietal workshops op het programma. De eerste was gewijd aan de ontwikkeling van een praktijkgerichte waterstofinfrastructuur in de Europese havens door de huidige situatie in kaart te brengen en te inventariseren wat er nog nodig is om dat te kunnen bewerkstelligen. Europese regelgeving kwam aan bod, net als de Duisburgse haven Duisport als praktijkvoorbeeld. Ook was er aandacht voor brandveiligheid met betrekking tot waterstof en werd het eerste waterstofopleidingscentrum in Duisburg geïntroduceerd.
De focus van de tweede workshop lag op het opzetten van een tankcontainerpool voor waterstof langs de Rijn, die eind 2024 klaar moet zijn. Er werd gesproken over de oprichting van een neutrale organisatie die die pool moet gaan beheren, over de essentiële randvoorwaarden die nodig zijn en over hoe aan te haken bij lopende projecten als CONDOR en Drivetrain.
De derde workshop draaide om financiering, vanwege de enorme investeringen die nodig zijn om waterstofschepen te bouwen en aan te passen; nog steeds een van de grootste uitdagingen voor meer zero-emissie scheepvaart. Naast het bijpraten van schippers over de huidige financieringsmogelijkheden en technologie was de workshop gericht op zogeheten ‘insetting’. Deze aanpak is gebaseerd op de bereidheid van vrachteigenaren om een premie te betalen en stelt verladers zo in staat om extra kosten voor nul-emissietechnologieën te compenseren.
Aan de bal blijven
De afgelopen vijf jaar hebben Zuid-Holland en Noordrijn-Westfalen samengewerkt om hun waterstofstrategieën op elkaar af te stemmen, te zorgen voor een gecoördineerde ontwikkeling van de infrastructuur en aan te dringen op gezamenlijke standaarden. “Grensoverschrijdende samenwerking is essentieel. De Rijn stopt niet bij de grens en dat geldt ook voor onze waterstofambities. Samen kunnen we van deze pilots een compleet waterstofnetwerk maken”, aldus Theben.
Om deze inspanningen verder te stimuleren, kondigde de Nederlandse overheid tijdens de conferentie een substantiële subsidie van meer dan 200 miljoen euro uit het Klimaatfonds aan. Daarmee krijgt de schonere binnenvaart een verdere impuls.
Om de verdere groei van het RH2INE-netwerk te faciliteren, werd het secretariaat tijdens de conferentie officieel overgedragen van Zuid-Holland en Noordrijn-Westfalen aan Tom Verlinden en Bert De Colvenaer van Waterstofnet.
