9 november 2024 — 35 jaar na de val van de muur. Beluister het interview met Mischa Blok op Radio 1 over de podcast “Over de Muur“: Ulrike Nagel kijkt met de blik van nu terug op haar jeugd in de DDR en vraagt zich af hoeveel DDR er nog in haar zit.
In dit gesprek
Journaliste Ulrike Nagel bespreekt in de “Vink Podcastgids” op NPO Radio 1 haar podcast “Over de Muur”, die dieper ingaat op haar jeugd in Oost-Berlijn en de blijvende invloed daarvan.
- Herinneringen aan de Val van de Muur [00:00]: Ulrike Nagel herinnert zich niet specifiek het moment van de val van de Muur op 9 november 1989, omdat ze toen 10 jaar oud was en sliep. Haar moeder was op dat moment druk met de voorbereidingen voor een reis naar IJsland. Nagel herinnert zich wel dat ze die zaterdag met haar vader en overgrootoma de grens overstak [00:29].
- Motivatie voor de Podcast [01:20]: Het idee voor de podcast “Over de Muur” ontstond jaren geleden uit haar wens om oude klasgenoten op te zoeken en te zien wat er van hen geworden is. De 35-jarige herdenking van de val van de Muur en 100 jaar na het overlijden van Lenin waren aanleidingen om het idee te concretiseren. Nagel verhuisde op 19-jarige leeftijd naar Nederland na het ontmoeten van haar huidige partner tijdens een vakantie in Spanje in 1994, wat de val van de Muur mogelijk maakte [02:38].
- Ervaringen in Nederland en het Beeld van de DDR [03:59]: In Nederland was Nagel verbaasd over het overweldigende aanbod in supermarkten. Ze probeert met haar podcast het beeld van de DDR te nuanceren, aangezien mensen vaak denken aan armoede en oorlog. Ze benadrukt dat haar jeugd in de DDR zorgeloos en veilig was, ondanks het strenge regime [07:56]. Ze leerde pas in Nederland om met een afstandje naar haar eigen verleden te kijken.
- Confronterende Gesprekken [10:40]: Tijdens het maken van de podcast kwam Nagel tot nieuwe inzichten. Zo moest ze om een verhaal van haar moeder lachen over een absurd bezoek aan een buswasstraat in de DDR, wat haar redacteuren niet begrepen [11:15]. Nog confronterender was een gesprek met haar vader, die vertelde over een collega die werd doodgeschoten tijdens een vluchtpoging; een verhaal dat voor haar vader een anekdote was, maar voor Nederlanders een schokkend inzicht gaf in de dictatuur [12:35].
- Invloed van Groepsdruk en Opvoeding [13:43]: Nagel’s schooltijd werd gekenmerkt door militaire discipline en groepsdruk. Ze moest meedoen met socialistische groeten, zoals “Freundschaft” of “Seid bereit,” en dit werd als normaal ervaren. Hoewel ze het nu afkeurt, waren haar herinneringen aan die tijd als kind gelukkig, omdat ze niet anders kende [16:16]. De podcast onthult hoe snel mensen in een systeem volgen, wat te zien is in een gastles over de DDR, waar leerlingen de instructies van de docent zonder verweer opvolgen [17:15].
- Verlangen naar het Verleden en Huidige Identiteit [18:47]: Nagel verlangt niet terug naar de DDR, maar wel naar aspecten zoals de vrijheid die kinderen kregen en de focus op de gemeenschap in plaats van individualisme [19:19]. Ze voelt zich nu in zowel Duitsland als Nederland thuis en kan goed schakelen tussen de twee culturen [20:49].
Audio
Links: NPO Radio 1 ↗ / Youtube ↗ / Video
Ben je op zoek naar luistertips? Heb je alle afleveringen van de ‘Deventer Mediazaak’ en de ‘Brand in het Landhuis’ al gehoord en ben je op zoek naar nieuwe parels op podcastgebied? De redding is nabij. VINK is dé podcastgids van Nederland! NPO Radio 1-presentator Mischa Blok nodigt podcastmakers uit die een kijkje geven achter de schermen. Hoe maak je eigenlijk een podcast? De gasten tippen bovendien een serie waaraan zij helemaal verslingerd zijn, en ook Mischa komt met een aanbeveling.
