PROVINCIE UTRECHT – Deze middag valt volgens de verwachtingen in een paar uur tijd lokaal zo veel regen als normaal in een maand valt. Goed nieuws na de droogte van de afgelopen tijd. Maar hoe zorg je ervoor dat het water geen overlast veroorzaakt én dat het zoveel mogelijk vastgehouden kan worden voor komende droge periodes?
Item voor TV en artikel door Ulrike Nagel.
“Een zegen”, noemt Wim Oskam de regen. Hij is fruitteler in Werkhoven en snakt al weken naar neerslag. “Als het maar niet te hard gaat, zijn wij uitermate tevreden.” De afgelopen weken namen de zorgen over de droogte toe.Dat geldt ook voor zijn broer Co Oskam, akkerbouwer in Werkhoven. “Ik ben super blij nu met de regen vanmiddag, want ik moest de afgelopen weken zelf spuiten. En dat is duur, het kost zo’n 50 tot 60 euro per uur, dus reken maar uit.”
Droogte
Het is al weken kurkdroog. Een uitdaging voor bijvoorbeeld boeren, maar ook de natuur had er flink onder te lijden. In een deel van de regio geldt sinds vorige week zelfs een sproeiverbod, al zijn de problemen in onze provincie een stuk minder groot dan elders in het land, zegt Marc Wessels van waterschap Stichtse Rijnlanden.“Ook als het langere tijd droog is, dan kunnen wij nog steeds voldoende water uit de Lek halen en het Amsterdam-Rijnkanaal bijvoorbeeld. Een onttrekkingsverbod wordt hier zelden opgelegd vanwege de grote rivieren die we om ons heen hebben.”Toch is ook hier de regen erg welkom. Omdat er flink wat neerslag wordt verwacht, wordt wel goed in de gaten gehouden of het water nergens overlast veroorzaakt. Maar vooralsnog verloopt alles goed, zeggen de waterschappen. “En als het écht te veel water wordt, dan hebben we een paar waterbergingen, bijvoorbeeld bij Montfoort en langs de Grecht. Die kunnen we dan vol laten lopen. Maar dat doen we eigenlijk alleen maar in noodsituaties en die verwacht ik vanmiddag niet. Bovendien is het broedseizoen, dus we mogen die stukjes polder die dan als een soort badkuip functioneren ook niet zomaar onder laten lopen.”
Waterbergingen
Oplossingen zoals die ‘badkuipen’ helpen niet alleen als er te véél water valt, ze kunnen ook de oplossing zijn voor die periodes van droogte. Aan de oostkant van de regio, bij Amerongen en Rhenen, bijvoorbeeld. Daar is het heuvelachtig en water stroomt nou eenmaal niet omhoog. Ze hebben er dus niet zoveel aan de watertoevoer uit rivieren en moeten het hebben van regenwater. Het waterschap is daar samen met natuurorganisaties daarom aan het kijken hoe ze op een slimme manier het water dat valt, vast kunnen houden. “Dat is wel een heel complex proces”, aldus Wessels.
Dat vasthouden van water doen ze in waterbergingen. Die werken zoals gezegd als een soort badkuip, legt Bernoe Meier van waterschap Vallei en Veluwe uit. “Dat water blijft er dan gewoon in staan. Een deel verdampt, maar de bodem eromheen gebruikt dat water dan natuurlijk ook op het moment dat het weer een tijdje droog is. Zo wordt het water uit de waterberging weer rechtstreeks door de omgeving gebruikt.”
Dat gebeurt onder meer al ten noorden van Amersfoort. “De stuwen zijn al dicht en die houden we ook dicht, want zo kunnen we zoveel mogelijk water opvangen en bewaren. Op die manier kunnen waterbergingen in onze regio vol lopen.”
Zelf opslaan
Ondertussen zoeken ook agrariërs zelf naar oplossingen. Soms zijn er subsidies vanuit de waterschappen waarmee boeren een eigen stuw kunnen aanleggen om zo zelf water op te slaan langs de randen van hun percelen. In Werkhoven is dat geen optie, zegt Co Oskam. De akkerbouwer is deze middag druk bezig zijn aardappels in te spuiten tegen ziektes. “Ik moet wel opschieten, want de regen gaat zo beginnen.”
Zelf water opslaan is voor de agrariër geen optie. “Gisteren is er al 22 mm gevallen, als ik dat op wil slaan, dan moet ik al 1500 kuub ergens beschikbaar hebben. Dat is te veel.” Ook drainage is trouwens een oplossing. Mochten sloten overstromen, dan gaat het overtollige water zo de slangen van de drainage in en kan dan afgevoerd worden naar polders en akkers.
Nu dus gewoon lekker regen. Of Co en Wim, net als de waterschappen maatregelen nemen om overlast te voorkomen? “Ik ga gewoon lekker binnen zitten”, zegt Wim lachend. “En het wordt ook niet gauw te veel water, want we hebben veel buffers in de omgeving. Het waterschap regelt dat goed, de sloten zijn dieper en breder gemaakt, dus dat hebben we goed voor elkaar.”Vroeger was dat wel anders. “Ooit hadden we hier één boomgaard die stond in een kommetje. Als die drie dagen onder water staat, dan gaan de bomen kapot. Maar dat is in 60 jaar tijd maar één keer voorgekomen. ‘Het komt lich’ goed’, zei mijn vader altijd. En dat is ook zo.”
