Angela Merkel was jarenlang bondskanselier van Duitsland. Met haar handelen en haar houding drukte ze een stempel op de Duitse, Europese en internationale politiek. In haar nieuwe boek Vrijheid blikt ze terug op haar leven in twee Duitse staten: tot 1990 in de DDR, en vervolgens in het herenigde Duitsland. Hoe is het haar als Oost-Duitse gelukt de eerste vrouwelijke kanselier van een verenigd Duitsland en één van de machtigste regeringsleiders in de westerse wereld te worden? Wat dreef haar?
Duitslanddeskundige Ulrike Nagel bespreekt het boek dat is verschenen met de politieke memoires van Angela Merkel, de Duitse oud-bondskanselier die deze rol 16 jaar lang vervulde.
In Vrijheid beschrijft Angela Merkel het dagelijkse leven in de kanselarij, maar ook de zeer dramatische dagen en nachten toen ze in Berlijn, Brussel en elders beslissingen met grote impact moest nemen. Ze schetst hoe internationale samenwerking door de jaren heen veranderde en onder welke druk politici vandaag de dag staan bij het zoeken naar oplossingen voor complexe problemen in een geglobaliseerde wereld. Ze neemt ons mee achter de schermen van de internationale politiek en laat zien welke betekenis persoonlijke gesprekken kunnen hebben – en welke grenzen er zijn.
Te gast: Gertjan Verbeek, Teus Lebbing, Ulrike Nagel, Karin Bloemen.
In 700 pagina’s beschrijft Merkel haar jeugd in de DDR, het opklimmen in de politiek en de talrijke beslissingen die ze heeft genomen. Vooral naar dat laatste wordt door politiek Berlijn al maanden uitgekeken. In het boek wordt duidelijk dat Merkel voor al haar besluiten staat. Van Nord Stream tot ‘wir schaffen das’, van de euro- tot de Oekraïnecrisis: Merkel verdedigt haar politieke erfenis en heeft nergens nadrukkelijk spijt van. Op een enkele beslissing in de coronacrisis na.
Zo verdedigt de CDU-politica haar opstelling tegenover Rusland, waarmee zij een goede relatie nastreefde. Merkel schrijft begrip te hebben voor Oost-Europese landen die niet in betere banden met Rusland wilden investeren, maar “zij leken te wensen dat het land gewoon zou verdwijnen. Maar Rusland, met zijn kernwapens, bestond. Het was en is geopolitiek onmisbaar.”
Merkel verdedigt ook haar blokkade van een snelle NAVO-toetreding van Oekraïne en Georgië in 2008, met een verwijzing naar een mogelijke militaire reactie van Rusland. Dat besluit is haar na de Russische inval in Oekraïne op kritiek komen te staan, maar Merkel blijft er unverfroren achter staan. Daarbij benadrukt de oud-kanselier ook het eigen veiligheidsbelang. “Een nieuw lid moet niet alleen veiligheid voor dat land brengen, maar ook voor de NAVO zelf.”
Ze staat ook nog altijd achter de aanleg van de controversiële Nord Stream-gasleidingen. “Na de Russische inval Oekraïne werd me sterker dan ooit tevoren verweten dat ik Duitsland op onverantwoordelijke wijze afhankelijk zou hebben gemaakt van Russisch gas”, schrijft ze, met vervolgens de uitleg dat alternatieven duurder waren en Duitsland juist van kernenergie af wilde. Ook schrijft ze dat landen als Polen en Oekraïne niet per se tegen Russisch gas waren als de leidingen over hun grondgebied hadden gelopen.
Over de titel van haar boek, Vrijheid, wordt Merkel het meest expliciet in de epiloog. Ze probeert ze de betekenis van het begrip te herijken: ‘Ware vrijheid is niet alleen uit op eigen voordeel, het kent remmingen en scrupules. Ware vrijheid is niet alleen de vrijheid ván iets – van dictatuur en onrecht –, maar blijkt uit de verantwoordelijkheid vóór iets: voor de medemens, voor de samenleving, voor onze gemeenschap.’
Tijd voor MAX is een live televisieprogramma van Omroep MAX. Het programma wordt gepresenteerd door Martine van Os en Sybrand Niessen. Het programma wordt elke werkdag uitgezonden van 17.10 tot 17.55 uur op NPO 1. Tijd voor MAX behandelt verschillende onderwerpen zoals gezondheid en preventie, consumentenzaken, lifestyle en maatschappelijke, actuele kwesties. Dagelijks is er een (bekende) gast van de dag aanwezig, die meepraat over deze onderwerpen.
