Ik was 10 toen de muur viel. Op mijn 5e kwam ik in 1984 in Berlijn wonen. Ik ben geboren aan de Oostzee, in Greifswald, waar mijn ouders studeerden. Destijds gingen heel veel Oost-Duitsers vanuit alle streken naar de hoofdstad van de DDR; mijn moeder kwam uit het noorden, mijn vader uit het zuiden. Berlijn was destijds al de plek waar je moest zijn voor een goede werkplek en dus verhuisden we naar een 2-kamer-appartement met een kolenkachel.
Lees verder “Mijn verhaal over de muur op Berlijnblog.nl”Een aardappelboer in Berlijn
Het is een cliché. Boeren blijven vooral op hun land en geen paard dat hen de grote stad in krijgt.
Niet perse waar, weet ik nu.
Sinds gister ken ik een aardappelboer die de verre reis vanuit Noordoost-Groningen naar Berlijn aandurfde. Zijn erf staat in Roodeschool, dat is dus niet alleen het Noordoosten van Nederland, maar ook nog eens het Noordoosten van de noordelijkste provincie. En het laatste treinstation van Nederland. Hier stopt alles. (Ok, de Eemshaven heb je ook nog, maar gemakshalve laat ik die voor deze column even achterwege).
Lees verder “Een aardappelboer in Berlijn”Vier dagen embedded
“Boeh”, zeg ik als ik binnenkom door de zware houten deur. Zeven gezichten staren mij verbouwereerd aan vanuit de seminarie-woonkamer. Een daarvan is van mijn oud-collega Michael. “We zitten eigenlijk even in bezinning.”
In bezinning, in bezinning… Wat zou dat nou weer zijn, denk ik. En besef dat ik met mijn drie tassen en mijn vriendelijke bedoelingen iets te vroeg binnen stap. Er was mij een biertje beloofd, een afzakkertje na vier dagen werk. Maar kwart over negen is te vroeg. “Het duurt nog tot kwart voor tien ongeveer, ik zal je laten weten als we klaar zijn.”
Lees verder “Vier dagen embedded”Berlijn bevriest
-12 was het vanmorgen. En strak blauwe lucht.
Dus prachtig licht en reden om naar buiten te gaan.
Voor de kinderen om te sleeën op een dun laagje sneeuw.
Voor mij om foto’s te maken.
Lees verder “Berlijn bevriest”Van der Laan: “Amsterdam Noord kun je absoluut vergelijken met Berlijn”
Afgelopen woensdag was meneer Van der Laan in Berlijn. Ik mocht mijn camera pakken en daar een verslagje van maken voor Duitslandnieuws. Tenminste: als hij goed humeur zou hebben en niet te moe zou zijn. Op beide heb ik hem niet kunnen betrappen. In opperbeste stemming, met goed eten, goede sprekers, velotaxi’s en elektrische auto’s had hij volgens mij een te gekke dag.
Lees verder “Van der Laan: “Amsterdam Noord kun je absoluut vergelijken met Berlijn””Antonov
In oktober vorig jaar maakte ik deze foto. Op vliegveld Bienenfarm in Brandenburg, ten westen van Berlijn, toen we zelf een rondvlucht met een Cessna gingen maken. Op de achtergrond een oude Antonov, prachtig rood glinsterend in de zon. En hij matchte zo goed met de muts van mijn zoon.
Aardige Duitsers bestaan: Mijn Apotheker!
Berlijn is maar een dorp.
Dat is niks nieuws, in feite is het een verzameling van allemaal dorpjes. Zo is de stad gegroeid, zo begon het allemaal in de Nikolaiviertel. Het dorpje Cölln en het dorpje Berlin kregen een brug, en toen was er een stad. Waar steeds meer dorpjes (wijken) bij gingen horen. Die allemaal aan elkaar groeiden. Wie zijn eigen wijk niet uitkomt, noemt het ‘Kiez’ en gedraagt zich behoorlijk hetzelfde als iemand uit een Nederlands, Engels of Frans dorpje. Dorf. Village.
Lees verder “Aardige Duitsers bestaan: Mijn Apotheker!”1 jaar
Onlangs zag ik de foto weer. Mezelf zittend achter het vertrouwde bureau in Utrecht. Quotenknaller – zo heette mijn dienst op mijn laatste dag. Het nieuws op de hielen, zodra een bericht binnenkomt, bellen, bellen, bellen, en om reactie vragen. Teksten typen en alles even later in het nieuwsbulletin terughoren. Geen relaxte laatste dag, maar toch een hele eenduidige taak, met mij als vis in het water, aan het roer, de boel onder controle, hoe je het noemen wil. Professionele soepelheid. Zo voelde het vaak. En ook op die dag.
Lees verder “1 jaar”Fanatiek fietsen
Ik ben niet zo’n fanatiekeling. Althans, in het begin wel heel even. Dan wil ik ineens piano leren spelen of geneeskunde studeren. Heel fanatiek ratelt het dan in mijn hoofd. Maar na vijf minuten sterft het idee alweer een stille dood. Terwijl het dus wel heel even serieus aanvoelde.
Lees verder “Fanatiek fietsen”Berlijnkenner
Ik help jullie even uit een illusie.
Ik ben geen kenner.
Geen deskundige.
Geen expert of insider of geheimtipgever.
Sterker nog, menig toerist kent Berlijn beter dan ik.
Dat merkte ik al toen ik nog gewoon in Nederland woonde en collega’s voor het eerst hoorden waar ik vandaan kom. ‘WOW! Waarom ben je DAAR weggegaan??? Gave stad!!’. Ja, het is ongetwijfeld een gave stad, dat Berlijn, maar van mijn vijfde tot mijn 19e was ik voornamelijk bezig met school.
Een lief, door het socialisme ingepakt en welopgevoed basisschoolmeisje – met bril – dat met haar ouders in een gloednieuwe Platte ging wonen. Met warm water, centrale verwarming en een eigen kamer; niet beseffende dat dit dus gewoon luxe was en mijn vader niet meer iedere ochtend kolen uit de kelder hoefde te halen.
Een bakvis die vooral op de middelbare school met vriendinnen optrok, stiekem briefjes tijdens de les vouwend, elkaars agenda’s volschrijvend of giechelend de turnhal binnenlopend.
’s Ochtends nam ik de S-Bahn heen. Ik deed oordoppen in met muziek erop (een Walkman, voor wie nog weet wat dat is), sjokte van het station naar school (bij voorkeur ook nog met een boek in mijn handen, dan voelde de weg minder lang). Na de lessen sjokte ik van school terug naar het station. Weer met muziek in mijn oren. Of met vriendinnen die een deel van de route meereden.
Nog eerder, op de basisschool, opende ik de deur met mijn eigen sleutel, gooide mijn tas in de hoek en ging onmiddellijk weer buiten spelen. Met minstens vijf andere kinderen maakten we de buurt onveilig. (Nou niet heus, we waren altijd super braaf en rond etenstijd weer terug, als onze ouders dan ook eindelijk eens van hun werk kwamen. We vermaakten ons opperbest!).
Toen ik 13 was, liep ik meteen door naar de televisie, zette ‘Love Boat’ aan. Gooide melk in een pannetje en roerde er wat puddingpoeder doorheen. Prima lunch, vond ik. Soms bakte ik een pannenkoek voor mezelf, ook lekker. Die at ik dan zittend op de bank, starend naar Captain Stubing en zijn vervelend nichtje Vicky. Heerlijke jaren waren dat. Want dat deed ik dus vaak – uit school gewoon televisie kijken. In het weekend ging ik op 14-jarige leeftijd nog wel eens naar een goede ouderwetse disco. 21 uur beginnen, 0.30 opgehaald door mijn vader. Dat waren eigenlijk mijn wildste jaren.
Toen in de jaren ’90 de Ravemuziek opkwam, de donkere kelders bevolkt werden door naar vrijheid, drank en feest hunkerende jongeren, was ik daar nog ietwat te jong voor. Bovendien las ik liever boeken. En kende ik ook geen ravende vrienden. Dus ging ik daar gewoon niet naar toe. Ik ben vaker naar de bibliotheek geweest dan in een Berlijns café. Vroeger.
Saai, he?
Best wel erg eigenlijk.
Of niet. Want dat is dus mijn eigen Berlijn. Niet dat van de toeristen, de treinreizigers, de Easyjetters. Maar mijn jeugd.
Die nog eens prachtig in herinnering werd gebracht afgelopen weekend toen we met vrienden een doodgewone toeristen-fietsroute gingen boeken. Zes uur lang door het Oosten van de stad. Met de echte Oostberlijners Hans en Knut. Die vanuit hun eigen leven verhalen vertelden over de plekken van de geschiedenis. Die – net als ik – nog weten wie Ernst Thälmann was, en dat aan het groepje gingen uitleggen.
Die dan soms een vraag aan mij stelden om mijn kennis over hem te testen, met een glimlachje, een blik van herkenning. Twee generaties en toch een heleboel gedeelde kennis over het land dat al meer dan 20 jaar verdwenen is.
Toch kenden ook zij dat land beter dan ik. Omdat ze als volwassenen tegen de grenzen van het regime aan hebben geschopt. Omdat ze over de muur klommen toen dat nog niet vanzelfsprekend was. Of omdat ze zelfs in de Stasi-gevangenis hebben gezeten. (Om erachter te komen hoe dat precies zit, moeten we de volgende toer bij Knut boeken; dan vertelt ie meer).
Ik zag plekken die ik niet kende, hoorde nieuwe verhalen en fietste toch rond in een mij welbekende omgeving.
Als ik nog een paar van die tochten doe, leer ik de stad uiteindelijk misschien toch nog goed kennen.
En dan ga ik jullie eens goed rondleiden. Als een echte expert.