Op Radio 1: Bureau Buitenland – Opnieuw grote overstromingen in Duitsland

Voor de tweede keer in drie jaar kampt Duitsland met grote overstromingen. Na onophoudelijke regen in Beieren en Baden-Württemberg braken meerdere dammen door en dorpen in de regio worden vandaag geëvacueerd. De schade is weer enorm. in Duitsland staat de Jahrhundertflut van 2021, nog maar drie jaar geleden in de Eiffel, nog in het geheugen gegrift. En toch staan er weer straten blank, breken dijken door en moeten mensen huis en haard verlaten op zoek naar hoger gelegen gebieden. Is Duitsland voldoende voorbereid op de toenemende dreiging van hoogwater ten gevolge van klimaatverandering? En wat is er geleerd van de catastrofale overstromingen in het Ahrdal van 2021? Te gast is journalist en Duitslandkenner Ulrike Nagel.

Samenvatting van dit gesprek

Inleiding tot de overstromingen in Duitsland Duitsland wordt opnieuw getroffen door zware regenval in het zuiden, wat leidt tot gevaarlijke overstromingen. Verschillende dorpen in de deelstaat Beieren zijn geëvacueerd en er zijn zelfs doden gevallen [00:01]. Journalist en Duitsland-kenner Ulrike Nagel bespreekt de situatie [00:38].

De huidige situatie en waarschuwingen

Het laatste nieuws is dat een vrouw van 43 jaar helaas dood is gevonden in haar kelder, nadat ze sinds zondag vermist was [00:48]. Honderden mensen worden geëvacueerd, en er wordt dringend geadviseerd om kelders niet meer te betreden, aangezien dit in Duitsland, vooral in die streek, heel normaal is dat huizen kelders hebben [01:02]. Mensen moeten naar hoger gelegen plekken in huis en belangrijke papieren verzamelen [01:18]. Er zijn drie dammen gebroken bij het dorpje Pfaffenhofen, en ook een geluidsscherm naast een snelweg is doorgebroken, waardoor de snelweg onder water staat [01:33]. De brandweer is al drie dagen continu aan het werk met tienduizenden hulpverleners. Een brandweerman is gisteren overleden nadat hij uit een boot viel tijdens een reddingsactie [01:44]. Veel mensen zeggen dat ze dergelijke waterstanden nog nooit hebben meegemaakt [01:56].

Reactie van de politiek

Bondskanselier Scholz heeft vandaag het rampgebied bezocht [02:01]. Het is niet gebruikelijk dat de bevolking direct kritiek uit op de nationale regering; dit gebeurt vaker een paar dagen later [02:07]. Het verschijnen van politici in regenlaarzen is symbolisch en een manier om hun imago te tonen [02:17]. Scholz merkte op dat dit al de vierde keer dit jaar is dat hij ergens met regenlaarzen naartoe moet in juni [02:39]. De minister-president van de deelstaat, hier in Beieren, is echter de eerste die wordt aangesproken, aangezien de financiële middelen en regelgeving op deelstaatniveau liggen [02:50].

Oorzaken en obstakels voor effectieve maatregelen

Men vraagt zich af waarom het opnieuw zo misgaat, aangezien er na eerdere grote overstromingen beloofd werd om veel te investeren [03:06].

• Investeringen: Hoewel er wordt geïnvesteerd (Beieren heeft de afgelopen 20 jaar 4 miljard euro geïnvesteerd en plant nog eens 2 miljard), blijft de vraag wie de kosten draagt [03:21]. Gemeenten, de deelstaten en de landelijke overheid (Bund) moeten hierover overeenstemming bereiken [03:38].
• Ruimte voor water: Een groot probleem is de beschikbare ruimte voor water [03:59]. In tegenstelling tot Nederland, waar polders bestaan die onder water gezet kunnen worden, zijn er in Duitsland weinig uiterwaarden [04:01]. Mensen wonen al generaties lang in gebieden langs rivieren en zijn niet bereid hun huizen en grond op te geven voor polders [04:15]. Van de 10 geplande uiterwaarden zijn er slechts drie gerealiseerd [04:30].
• Klimaatverandering en politieke urgentie: Scholz refereerde aan klimaatverandering als oorzaak van de toenemende overstromingen [04:39]. Er wordt echter getwijfeld aan de urgentie in de politiek [04:46]. Er wordt veel gepraat en er worden rapporten opgesteld, maar de uitvoering is traag, vooral als het om financiën gaat [05:03]. Minister van Economie en Klimaat, Robert Habeck (Groenen), heeft dit wel op de radar, maar stuit op weerstand binnen de coalitie met de Liberale partij en de SPD, die verschillende standpunten hebben [05:09]. De urgentie wordt wel gevoeld, maar de uitvoering is moeilijk [05:34]. Habeck wordt ook bekritiseerd voor zijn adviezen over energiebesparing en de klimaatdoelen voor 2030 worden volgens deskundigen niet gehaald [05:39].

Invloed op de Europese verkiezingen

De overstromingen domineren momenteel het nieuws in Duitsland [06:06]. De beelden van politici in regenlaarzen kunnen van invloed zijn op de Europese verkiezingen van donderdag, vooral gezien de huidige coalitie het al moeilijk heeft en in de peilingen achterloopt op extremere partijen zoals de AfD [06:18]. Als de regering nu versneld actie onderneemt om deze rampen te voorkomen, kan dit de perceptie van de kiezers beïnvloeden [06:48]. Het Rode Kruis heeft gewaarschuwd dat er veel meer gedaan moet worden om dit soort rampen te voorkomen [06:53].

Verwachtingen voor de komende dagen

Er wordt nog meer regen verwacht, en op sommige plaatsen is het hoogste punt van het water nog niet bereikt [07:07]. Het water verplaatst zich van West-Beieren naar Oost-Beieren [07:16]. De meeste schade wordt pas zichtbaar als het water weg is [07:24]. Dit was ook het geval in het Ahrdal (Ahrweiler), waar drie jaar na de ramp pas een groot hotel weer openging en het station nog steeds niet volledig is gerepareerd [07:27]. De nasleep van dergelijke rampen duurt jaren [07:43].

Achtergrond

Er zijn opnieuw twee mensen omgekomen door de watersnood in Zuid-Duitsland. In een huis in de Duitse deelstaat Baden-Württemberg zijn lichamen van een man en een vrouw aangetroffen. In totaal zijn zeker vier personen omgekomen.
Hulpdiensten hebben de lichamen aangetroffen bij het leegpompen van een kelder in de Duitse plaats Schorndorf. Die kelder was vanwege het noodweer volgelopen met water.

Het gaat om een 84-jarige vrouw en haar 58-jarige zoon, die volgens getuigen hadden geprobeerd de kelder leeg te pompen. De precieze omstandigheden zijn nog onduidelijk.

Eerder vonden hulpdiensten al het lichaam van een 43-jarige vrouw in de plaats Schrobenhausen, ten noorden van München. Zaterdagavond kwam een 42-jarige brandweerman om toen hij een familie uit een bungalow probeerde te redden in Pfaffenhofen. In die plaats brak zondag een dam van de rivier de Paar door.

Ulrike Nagel Radio 1: Grote overstromingen in Duitsland

Het dodental loopt mogelijk nog verder op. Zo wordt een 22-jarige brandweerman vermist in Beieren. Zijn vaartuig kapseisde. De zoektocht naar de man moest gestaakt worden vanwege het hoge water en de sterke stroming.

Water breekt door geluidswand langs weg in Duitsland
Duitse weerdienst waarschuwt opnieuw voor zwaar onweer en regen
De waterstanden in verschillende rivieren en beken in de deelstaten Beieren en Baden-Württemburg zijn extreem hoog na de zware regenval van afgelopen weekend. De situatie is in de nacht van zondag op maandag in veel gebieden achteruitgegaan.

De Duitse weerdienst heeft bovendien een nieuwe waarschuwing afgegeven voor stevige onweersbuien met zware regenval op maandag. Dat geldt vooral voor het zuiden en het oosten van het land.

De Beierse premier Markus Söder verwacht bovendien dat de overstromingen nog tot woensdag of donderdag zullen duren. Ook als de regen eenmaal stopt, blijft het hoge waterpeil nog een tijd gevaarlijk, benadrukt Söder.

Vanwege het weer zijn honderden inwoners geëvacueerd die ingesloten dreigden te raken door het water. Verschillende dammen zijn doorbroken door de regen. Daarnaast treden er lokale stroomstoringen op vanwege de overstromingen.

De Duitse bondskanselier Olaf Scholz bracht maandag een bezoek aan de getroffen plaats Reichertshofen in Beieren. Scholz zei dat de watersnood geen losstaand incident is. “We mogen de taak om de door de mens veroorzaakte klimaatverandering een halt toe te roepen niet verwaarlozen”, zei hij. De overstromingen zijn volgens de bondskanselier een duidelijke waarschuwing.

Klimaatadviseurs van de Duitse overheid waarschuwden maandag dat Duitsland de eigen klimaatdoelen voor 2030 niet lijkt te gaan halen.

Links: NPO Radio 1 ↗ / Youtube ↗