Podcast “Toen was ik 12” van NPO Zapp / KRO-NCRV, de val van de muur

Ulrike vertelt in de postcast-serie “Toen was ik 12” over leven in de DDR en over de val van de muur.

Luisteren

Beluister hier de aflevering: Ulrike Nagel in Podcast “Toen was ik 12” van NPO Zapp ↗

Je kunt de podcast met Ulrike Nagel ook op Spotify luisteren: https://open.spotify.com/episode/37janiRy9hXlbzFJrf4h22 ↗

In deze podcast

Ulrike Nagel deelt in de podcast “Toen was ik 12” haar persoonlijke verhaal over het opgroeien in Oost-Berlijn in de DDR en de impact van de val van de Berlijnse Muur.

• Jeugd in Oost-Berlijn [00:34]: Ulrike groeide op in een typische grijze flat in Oost-Berlijn. Na een periode zonder warm water en centrale verwarming, verhuisde haar familie naar een nieuw appartement, destijds het toppunt van luxe. Oost-Duitsland was het armere gedeelte van Duitsland, waar alles werd bepaald door de leiders, en veel mensen hadden identieke meubels [01:21].
• De Verdeling van Duitsland [02:05]: Na de Tweede Wereldoorlog werd Duitsland, inclusief Berlijn, verdeeld in vier zones om een nieuwe oorlog te voorkomen. De Sovjet-Unie controleerde Oost-Duitsland, wat leidde tot een communistisch systeem. Ulrike’s moeder werkte dicht bij de grens bij de Friedrichstraße, waar Oost-Duitsers niet naar West-Berlijn mochten reizen, en soldaten de grens bewaakten [02:57].
• Het IJzeren Gordijn en de Muur [03:37]: Oost-Duitsland zag het Westen als de vijand. De grens was bewaakt met hekken, prikkeldraad en mijnenvelden. Omdat veel mensen probeerden te vluchten, werd in 1961 plotseling de Berlijnse Muur gebouwd om de inwoners binnen te houden [04:12]. Alleen voor bijzondere gelegenheden mocht één gezinslid de grens oversteken [05:08].
• Leven als Kind in de DDR [05:39]: Als kind merkte Ulrike niet veel van de beperkingen, behalve het gebrek aan keuze. Ze herinnert zich lelijke brillen, maar ook veel speelgoed en langspeelplaten met hoorspelen, zoals van Pittiplatsch. Pakketten uit West-Duitsland met felle kledingkleuren en westers speelgoed, zoals Barbies, waren een zeldzame traktatie [07:03]. Er waren wel Intershops waar westerse producten werden verkocht, maar die waren duur [07:51].
• Eten en School [08:19]: De DDR probeerde zo veel mogelijk zelf te produceren. Bananen waren schaars, hoewel Ulrike’s vader, die in de transportsector werkte, veel afgekeurde bananen at [08:39]. Op school werd warm gegeten; Ulrike herinnert zich gerechten als “Dode Oma” (bloedworst) en “Mosterd Ei” [09:40]. Merkkleding was verboden op school [11:03].
• Controle en Veiligheid [11:37]: De staat controleerde en luisterde af, en mensen moesten elkaar bespioneren. Journalisten schreven wat de staat wilde. Hoewel het leven voor volwassenen niet leuk was in de DDR, was het voor kinderen juist heel veilig. Er waren geen daklozen of werklozen. Ulrike mocht al op zesjarige leeftijd alleen met de tram naar het zwembad [13:55].
• Propaganda en Jeugdorganisaties [15:03]: Als tiener werd het leven serieuzer. Ulrike was verplicht lid van de Jonge Pionieren, een jeugdvereniging waar je een blauwe en later een rode halsdoek droeg. Ze kregen een boekje met “tien geboden”, waaronder het gezond houden van het lichaam door sport [15:14].
• De Val van de Muur [16:33]: Westerse invloeden drongen steeds meer door. De huizen brokkelden af, en er was veel protest tegen de reisbeperkingen. Op 9 november 1989 ging de grens in Berlijn onverwacht open. Ulrike sliep door het nieuws heen, maar ging de volgende dag met haar vader en overgrootoma naar West-Berlijn. Ze kocht haar langgewenste Barbie met 100 Mark “welkomstgeld” en genoot van een McDonald’s maaltijd [19:30].
• Verandering en Nalatenschap [20:32]: In één nacht veranderde het leven van Ulrike en alle Oost-Duitsers totaal. Supermarkten werden omgewisseld en bibliotheken vulden zich met westerse boeken. Ulrike is dankbaar voor de vrijheid die ze nu heeft en reflecteert op de overvloed in de huidige maatschappij. Ze benadrukt de noodzaak om te waarderen wat we hebben [21:34].